Astronomiczna, kalendarzowa, meteorologiczna... Kiedy tak naprawdę zaczyna się wiosna?

      Dziś (20 marca) o godz. 10:01 rozpocznie się astronomiczna wiosna, a dzień później wiosna kalendarzowa. Od jakiegoś czasu mamy już wiosnę meteorologiczną. Czym te wszystkie wiosny się różnią?

Tak naprawdę wiosna – przynajmniej wiosna meteorologiczna – już się zaczęła, a stało się to 1 marca. Właśnie na taką datę umówili się meteorolodzy i klimatolodzy ze względów praktycznych. Z wiosną kalendarzową sprawa także jest prosta: rozpoczyna się 21 marca i ta data również jest stała.

Wiosna astronomiczna w tym roku 20 marca

Z wiosną astronomiczną jest inaczej: termin jej rozpoczęcia wyznacza położenie Ziemi względem Słońca. Może rozpocząć się 19, 20 lub 21 marca.

"W tym roku astronomiczna wiosna na półkuli północnej rozpoczyna się 20 marca o godzinie 10.01 czasu polskiego, gdy Słońce w swojej rocznej wędrówce po eliptycznej orbicie przetnie równik niebieski (projekcję ziemskiego równika na sferę niebieską), przechodząc z półkuli południowej na północną."

^{_{Dr Radosław Zajdel z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu}}

Nie wszystko jest jasne? No to po kolei. 

• Jak wiadomo w ciągu roku Ziemia okrąża Słońce po eliptycznej orbicie (ekliptyce). Kluczowym czynnikiem odpowiedzialnym za zmiany pór roku nie jest jednak zmienna odległość Ziemi od Słońca, lecz nachylenie osi obrotu Ziemi.
• Oś obrotu naszej planety jest nachylona pod kątem około 23,5° względem płaszczyzny jej orbity (ekliptyki) i podczas rocznego obiegu wokół Słońca zachowuje stały kierunek w przestrzeni. To nachylenie powoduje, że w różnych okresach roku półkule są nierównomiernie oświetlane.
• Płaszczyzna ekliptyki przecina płaszczyznę równika niebieskiego (czyli projekcję ziemskiego równika na sferę niebieską) w dwóch punktach: równonocy wiosennej i jesiennej.
• W momencie równonocy wiosennej Słońce przekracza równik niebieski z półkuli południowej na północną, oś Ziemi jest prostopadła do linii łączącej środki Ziemi i Słońca. Promienie słoneczne padają prostopadle na równik i cała planeta doświadcza dnia i nocy o niemal identycznej długości: trwają około 12 godzin. Właśnie wtedy rozpoczyna się astronomiczna wiosna na półkuli północnej i astronomiczna jesień na półkuli południowej.

Punkt równonocy wiosennej znany jest również jako punkt Barana. To dlatego, że około 2000 lat temu, gdy astronomowie babilońscy i greccy tworzyli pierwsze precyzyjne mapy nieba, punkt równonocy wiosennej znajdował się w gwiazdozbiorze Barana. Choć obecnie znajduje się w gwiazdozbiorze Ryb, dawna nazwa przetrwała do dziś.

MuszkA